Demographic Influences on Sustainable Consumption: The Role of Personality, Lifestyle and Motivation
(Sürdürülebilir Tüketim Üzerine Demografik Etkiler: Kişilik, Yaşam Tarzı ve Motivasyonun Rolü )

Yazar : Caner Öniz  Sabiha Kılıç, Şükran Karaca  
Türü :
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 5-2
Sayfa : 46-76
    


Özet

Purpose: This study aims to examine individuals' lifestyle, personality traits, motives and sustainable consumption behaviors within the framework of demographic variables. The data collected from 518 participants by convenience sampling method were analyzed with the help of statistical package programs. Independent Sample T Test, One-Way Anova and Cluster analysis were performed and the following results were obtained. Life style perceptions of individuals differ according to marital status, age and occupation. Personality differs according to gender, marital status, age, education and occupational groups. Motives differ according to marital status and age, but no difference was found in other variables. When the change in sustainable consumption behavior according to demographic variables is examined, it is seen that it differs according to marital status, age, education and occupational groups. The study was also subjected to clustering analysis in terms of personality, lifestyle, motives and sub-dimensions of sustainable consumption. Using hierarchical clustering method, the study was divided into two clusters as people with high and medium perception levels. As a result of the clustering analysis, it was seen that the variable with the highest degree of importance was the self-efficacy variable from the multidimensional personality sub-dimensions and its degree of importance was 100%. The variable with the lowest degree of importance was found to be the motives dimension. As a result of the study, it was concluded that demographic differences can give different results or show changes according to the variables. Various suggestions were made in line with the results obtained.

Anahtar Kelimeler

Lifestyle, Personality, Motive, Sustainable Consumption, Demographic Variables, Clustering

Abstract

Amaç: Bu çalışma bireylerin yaşam tarzı, kişilik özellikleri, güdüleri ve sürdürülebilir tüketim davranışlarının demografik değişkenler çerçevesinde incelenmesini amaçlamaktadır. 518 katılımcıdan kolayda örnekleme yöntemiyle toplanan veriler istatistik paket programları yardımıyla analiz edilmiştir. Bağımsız Örneklem T Testi ve Tek Yönlü Anova ve Kümeleme analizi yapılan çalışmada sonucunda şu sonuçlara ulaşılmıştır. Bireylerin Yaşam tarzı algıları medeni durum, yaş ve mesleklere göre farklılık göstermektedir. Kişilik ise cinsiyet, medeni durum, yaş, eğitim ve meslek gruplarına göre farklılık göstermektedir. Güdüler medeni durum ve yaşa göre farklılık gösterip diğer degişkenlerde farklılığa rastlanılamamıştır. Sürdürülebilir tüketim davranışının demografik degişkenlere göre değişimine bakıldığında medeni durum, yaş, eğitim ve meslek gruplarına göre farklılaştığı görülmüştür. Çalışmada ayrıca kişilik, yaşam tarzı, güdüler ve sürdürülebilir tüketimi oluşturan alt boyutlar itibariyle kümeleme analizine tabi tutulmuştur. Hiyerarşik kümeleme yöntemi kullanılan çalışma yüksek ve orta algı seviyesine sahip kişiler olarak iki kümeye ayrılmıştır. Kümeleme analizi sonucunda en yüksek önem derecesine sahip olan değişkenin çok yönlü kişilik alt boyutlarından öz yeterlilik değişkeni olduğu ve önem derecesinin %100 olduğu görülmüştür. En düşük önem derecesine sahip değişken ise güdüler boyutu olduğu analiz sonucunda ortaya çıkmıştır. Çalışma sonuçları itibariyle demografik farklılıkların değişkenlere göre farklı sonuçlar verebildiği veya değişiklik gösterebildiği sonucuna varılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Keywords

Yaşam Tarzı, Kişilik, Güdü, Sürdürülebilir Tüketim, Demografik Değişkenler, Kümeleme